Kunstenaars honorarium

Uitleg

Op deze pagina lees je de uitgangspunten van Richtlijn Kunstenaarshonoraria (RKH), hoe de bedragen tot stand zijn gekomen en hoe deze jaarlijks worden gecorrigeerd.

UITGANGSPUNTEN van de richtlijn

De Richtlijn Kunstenaarshonoraria (RKH) is een handreiking aan kunstenaars en instellingen om tot een eerlijke beloning voor arbeid door kunstenaars te komen. Iedereen die werkzaam is binnen de beeldende kunst – als kunstenaar of als kunstprofessional, werkend voor een museum, presentatie-instelling, kunstinitiatief of festival – kan gebruik maken van de calculator, de checklist en het voorbeeldcontract die onderdeel uitmaken van RKH.

RKH geeft een minimumvergoeding aan gebaseerd op vijf factoren, namelijk:

  1.   1     De duur van de presentatie
  2.   2     Het aantal deelnemende kunstenaars
  3.   3     De vraag of er nieuw, bestaand of aangepast werk wordt getoond
  4.   4     De grootte van de organisatie
  5.   5     De inzet van de kunstenaar ten behoeve van aanvullend artistiek-inhoudelijk
  6.   6     De inzet van de kunstenaar ten behoeve van installatie, onderhoud en afbouw

Het honorarium omvat geen vergoeding voor onkosten zoals reis- en verblijfskosten, materiaalvergoedingen of een productiebudget.

RKH biedt houvast bij de onderhandeling tussen kunstenaar en kunstinstelling bij presentaties zonder verkoopdoel. De calculator berekent voor iedere situatie het bodembedrag van waaruit naar redelijkheid omhoog onderhandeld kan worden. Zo is de grootte van de opdracht of presentatie niet meegewogen in honorarium, maar is het vanzelfsprekend dat er bij een grotere presentatie een grotere inspanning door de kunstenaar wordt geleverd.

Foto 1 – Remi van Raalte in haar studio
Foto 2 – Remi van Raalte aan het werk

Er is een checklist met onderwerpen die tijdens een onderhandeling over het honorarium besproken kunnen worden. Deze lijst fungeert als handreiking of leidraad bij contractbesprekingen. Ook is er een standaard overeenkomst te downloaden die als voorbeeld kan dienen, mocht dit gewenst zijn.

Binnen RKH gelden de principes ‘pas toe óf leg uit’ en  ‘pas toe én leg uit’. Instellingen met een jaaromzet kleiner dan € 50.000 exclusief btw zijn vrijgesteld van toepassing van de RKH. Instellingen en kunstenaars kunnen in onderlinge overeenstemming afwijken van de in de RKH genoemde minimum honoraria. Dit principe wijkt af van de Governance Code Cultuur die het principe ‘pas toe én leg uit' hanteert. Dat betekent: RKH wordt toegepast of bij een eventuele afwijking met redenen omkleed. Ook als RKH wordt toegepast is het van belang de contractpartner goed over de invulling ervan te informeren. Vandaar ook het principe ‘pas toe én leg uit’. Dit betekent dat in de praktijk, in het kader van verantwoording en transparantie, er in beide gevallen uitleg vereist is.

Compensatie voor instellingen

Beeldende kunstinstellingen in Nederland die RKH toepassen kunnen voor honoraria aan kunstenaars een gedeeltelijke compensatie aanvragen bij het Mondriaan Fonds via de tijdelijke regeling Kunstenaarshonorarium. Het ministerie van OCW heeft in 2023 en 2024 hiervoor een budget beschikbaar gesteld.

Hoe werkt RKH?

Om tot een minimum honorarium te komen worden beloningen voor vier deelprestaties onderscheiden, die betrekking hebben op de werkzaamheden van kunstenaars ten behoeve van een presentatie. Daarnaast worden de organisatiegrootte en presentatieduur meegewogen in de hoogte van de vergoeding:

  1.   1     Het vervaardigen van nieuw werk en/of aanpassing van bestaand werk (arbeid)
  2.   2     Werkzaamheden (arbeid) in het verlengde van het vervaardigen van werk voor een presentatie
  3.   3     Werkzaamheden voor een evenement of  presentatie (arbeid)
  4.   4     Het leveren van werk in eigendom van de kunstenaar voor een presentatie (gebruik)

Het honorarium dat kan worden berekend via de calculator van de Richtlijn kunstenaarshonoraria omvat de deelpresentaties (1), (2), (3) en (4). De calculator geeft hierbij genormeerde en gestandaardiseerde minimumbedragen, die gelden per kunstenaar en per presentatie.

Voor deelprestaties (2) en (3) geldt een variabele beloning die overeenkomt met het salaris (inclusief vakantiegeld en opslag voor werkgeverslasten) van een medewerker in dienst van een kunstinstelling met vergelijkbare taken. De bedragen zijn gebaseerd op de vergoedingen volgens de Museum CAO en de Richtlijn Loon- en Functiehuis.

Genormeerde beloningsbedragen

De genormeerde beloningsbedragen zijn minimumbedragen, ontleend aan een studie verricht door SiRM / PPCM in opdracht van BKNL. Vanuit deze bedragen kan boven het minimum worden onderhandeld. De vergoedingsbedragen zijn in een tabel opgenomen in de rekentabellen hieronder opgenomen. De genormeerde beloningsbedragen voor deelprestatie (1), (2) en (3) zijn gebaseerd op het wettelijk minimumloon. De bedragen worden jaarlijks geïndexeerd. Laatst doorgevoerde indexatie vond plaats op 1 januari 2023.

De genoemde bedragen in de rekentabel zijn exclusief btw in het geval er sprake is van levering waarover btw verschuldigd is. De bedragen gelden als minimum. Zo wordt verwacht dat musea en presentatie-instellingen beloningsbedragen naar redelijkheid en in onderlinge overeenstemming met de kunstenaars verhogen bij grootschalige of arbeidsintensieve presentatieprojecten. Daarbij geldt het principe ‘pas toe óf leg uit’.

Bij presentaties met combinaties van ‘nieuw werk’, ‘bestaand werk’ of ‘aangepast bestaand werk’ is de categorie met de hoogste beloning leidend voor de bepaling van de minimumbedragen aan de kunstenaar.

Honorarium

Voor deelprestatie (1) geldt een genormeerde vaste productievergoeding (arbeid) per presentatie. De hoogte hangt af van het presenteren van nieuw, bestaand of aangepast werk.

Vergoeding Artistiek-inhoudelijke werkzaamheden

Voor deelprestatie (2) geldt een minimumdagvergoeding gebaseerd op de normatieve beloning van soortgelijke werkzaamheden volgens de Museum CAO en de Richtlijn Loon- en Functiehuis van de Zaak Nu. Instelling en kunstenaar komen deze voorafgaande het project samen overeen.

Vergoeding Op- en AFBOUW werkzaamheden

Voor deelprestatie (3) geldt een minimumdagvergoeding gebaseerd op de normatieve beloning van soortgelijke werkzaamheden volgens de Museum CAO en de Richtlijn Loon- en Functiehuis van de Zaak Nu. Instelling en kunstenaar komen deze voorafgaande het project samen overeen.

gebruiksvergoeding

Voor deelprestatie (4) geldt een genormeerde maandelijkse gebruiksvergoeding. De gebruiksvergoeding wordt verstrekt voor minimaal 1 maand en maximaal 24 maanden.

Duo- en groepspresentaties

Het honorariumvergoeding en de gebruiksvergoeding voor duo- en groepspresentaties worden afgeleid van de beloningen voor solopresentaties.

Draagkrachtprincipe

De normbedragen uit de calculator zijn gebaseerd op het draagkrachtprincipe. Dat betekent dat grotere instellingen een hogere vergoeding betalen. Er is een onderscheid gemaakt tussen vier organisatiegroottes, gebaseerd op de categorieën die de brancheorganisaties Museumvereniging en De Zaak Nu hanteren.

Rekentabel

Minimumbedragen* voor organisaties met een jaaromzet van €50.000 tot €250.000

Deelnemende kunstenaars
Nieuw
werk
Aanpassing
bestaand werk
Bestaand
werk
Gebruiks vergoeding
per maand
1
€7.475
€2.491
€0
€624
2
€4.147
€1.382
€0
€346
3
€2.938
€979
€0
€245
4
€2.301
€767
€0
€192
5
€1.903
€634
€0
€159
6
€1.630
€543
€0
€136
7 of meer
€1.495
€498
€0
€124

* De bedragen in dit rekenmodel zijn exclusief BTW en gelden voor 2025.

Minimumbedragen* voor organisaties met een jaaromzet van €250.000 tot €750.000

Deelnemende kunstenaars
Nieuw
werk
Aanpassing
bestaand werk
Bestaand
werk
Gebruiks vergoeding
per maand
1
€10.465
€3.487
€0
€873
2
€5.806
€1.935
€0
€4844
3
€4.113
€1.371
€0
€344
4
€3.221
€1.073
€0
€269
5
€2.665
€888
€0
€223
6
€2.282
€760
€0
€191
7 of meer
€2.093
€697
€0
€174

* De bedragen in dit rekenmodel zijn exclusief BTW en gelden voor 2023.

Minimumbedragen* voor organisaties met een jaaromzet van €750.000 tot €1.500.000

Deelnemende kunstenaars
Nieuw
werk
Aanpassing
bestaand werk
Bestaand
werk
Gebruiks vergoeding
per maand
1
€12.708
€4.235
€0
€1.061
2
€7.050
€2.349
€0
€588
3
€4.995
€1.664
€0
€417
4
€3.911
€1.303
€0
€326
5
€3.236
€1.078
€0
€271
6
€2.771
€923
€0
€232
7 of meer
€2.542
€847
€0
€211

* De bedragen in dit rekenmodel zijn exclusief BTW en gelden voor 2023.

Minimumbedragen* voor organisaties met een jaaromzet van €1.500.000 en meer

Deelnemende kunstenaars
Nieuw
werk
Aanpassing
bestaand werk
Bestaand
werk
Gebruiks vergoeding
per maand
1
€14.203
€4.733
€0
€1.185
2
€7.879
€2.626
€0
€657
3
€5.582
€1.860
€0
€466
4
€4.371
€1.457
€0
€365
5
€3.616
€1.205
€0
€303
6
€3.097
€1.032
€0
€259
7 of meer
€2.841
€947
€0
€236

* De bedragen in dit rekenmodel zijn exclusief BTW en gelden voor 2025.

Categorie werk

Meer info
Minder info

Deelnemers aan de tentoonstelling

Meer info
Minder info

Duur van de tentoonstelling

Meer info
Minder info

Organisatie grootte

Meer info
Minder info

Maandvergoeding (in uren)

Meer info
Minder info

Productioneel werk (in uren)

Meer info
Minder info

Dit bedrag is het minimum honorarium per deelnemend kunstenaar, gebaseerd op de bedragen van 2023. Dit bedrag dient als uitgangspunt voor een overeenkomst.

Bereken

minimum honorarium

Dit bedrag is het minimum honorarium en dient als startpunt te dienen voor een onderhandeling.

€ 0,-
Sluit
Thank you! Your submission has been received!
Oops! Something went wrong while submitting the form.
Calculator